Klasycyzm w Polsce

Okres Sasów

Podczas rządów Augusta III ożywiła się gospodarka Rzeczpospolitej. Poprawiła się wymiana handlowa z Saksonią i powstawały manufaktury.
Odradzały sie też szkoły parafialne i kolegia dla młodzieży szlacheckiej. W tym okresie powstało Collegium Nobilium - elitarne kolegium, gdzie wykładano łacinę, sztuki wymowy, nauki przyrodnicze, fizykę i języki nowozytne.
W Warszawie wzniesiono Operalnię (pokazywano operę i teatr). Powstawały sale koncertowe i teatry. Bracia Załuscy założyli pierwszą w Rzeczpospolitej pierwszą publiczną bibliotekę.

Czasy Stanisława Augusta Poniatowskiego

Gospodarka

Król wspierał powstawanie nowych manufaktur, które wytwarzały luksusowe towary. Na Litwie powstało ponad 20 takich zakładów. Andrzej Zamoyski propagował onowocześnienie wsi, jednak z małym skutkiem.
W kraju rozpoczeto budowę nowych dróg i kanałów. Ulepszono też system pocztowy, który ułatwił przepływ informacji.

Szkolnictwo

W 1765 r. Stanisław August Poniatowski założył Szkołe Rycerską, w której wychowywano nowych oficerów.
Gwałtowne zmiany doszły po rozwiązaniu Towarzystwa Jezusowego (jezuitów). Król w 1773 r. ustanowił ministerstwo oświaty - Komisję Edukacji Narodowej. Zaczęła ona zakładać świeckie szkoły parafialne, średnie i wyższe. Używano j. polskiego. Wychowywano w duchu obywatelskim i patriotycznym.
Dwa lata później powołano Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych. Zajęło się ono opracowaniem podręczników i udoskonalaniem metod nauczania. Dzięki temu system edukacji w Rzeczpospolitej był jednym z najlepszych w Europie.

Literatura i sztuka

Podczas panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego rozwijało się piśmiennictwo. Wydawano czasopisma i utwory publicystyczne. Autorzy dzieł starali się przekazywać czytelnikom patriotyzm i chcieli, by utwory bawiły i uczyły. Jednym z takich autorów był biskup Ignacy Krasicki. Był on poetą, autorem bajek i satyr, publicystą. Natomiast Stanisław Staszic i Hugo Kołłątaj postulowali w swoich utworach o poprawie sytuacji mieszczan i ograniczające prawa szlachty.
Stanisław August Poniatowski organizował obiady czwartkowe. Zapraszał on artystów i rozmawiali o sztuce podczas uczt.
Wojciech Bogusławski założył Teatr Narodowy w 1779 roku. Grano dzieła np. Juliana Ursyna Niemcewicza Powrót posła. Na dworze Stanisława Augusta Poniatowskiego przebywali malarze: Bernardo Belloto (Canaletto) i Marcello Bacciarelli (poczet władców Polski). Natomiast architekt Dominik Merlini upowszechnił w Polsce sztukę antyczną. Zaprojektował on Łazienki Królewskie w Warszawie

Spis treści

Okres Sasów
Czasy Stanisława Augusta Poniatowskiego
Gospodarka
Szkolnictwo
Literatura i sztuka

Przypisy

Bibliografia

Roszak S., Śladami przeszłości 2, ISBN 978-83-267-2704-7, s.160-161

- latwa.historia.kontakt@gmail.com